Τα πιο συχνά παρατηρούμενα ορμονικά ενεργά αδενώματα (με φθίνουσα συχνότητα) είναι τα εξής:
Προλακτίνωμα: Η υπερέκκριση προλακτίνης προκαλεί γαλακτόρροια, μαστοδυνία, στις γυναίκες υπογονιμότητα και στους άντρες διαταραχή της επιθυμίας για σεξουαλική δραστηριότητα( libido).
Αδένωμα από περίσσεια έκκριση σωματοτροπίνης (αυξητική ορμόνη): Η υπερέκκριση της αυξητικής ορμόνης οδηγεί στην αύξηση του μεγέθους των άκρων (μεγαλακρία). Συχνά προσβάλλονται τα πέλματα, τα χέρια και η γλώσσα. Αν δεν θεραπευθεί, παρατηρείται αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου (π.χ. εντέρου, θυρεοειδούς).
Αδένωμα από περίσσεια έκκριση κορτικοτρποπίνης (ACTH): Τα αδενώματα αυτά είναι σπανιότερα και αποτελούν περίπου το 5% των αδενωμάτων της υπόφυσης. Η αυξημένη έκκριση της ACTH οδηγεί στη διέγερση των επινεφριδίων, τα οποία παράγουν μεγάλες ποσότητες κορτιζόλης. Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης ευθύνονται για αύξηση του σωματικού βάρους, εμφάνιση υπέρτασης, σακχαρώδους διαβήτη κλπ.
Αδένωμα από περίσσεια έκκριση θυρεοειδοτρόπου ορμόνης: Τα αδενώματα αυτά εμφανίζονται πολύ σπάνια και οδηγούν σε υπερθυρεοειδισμό.
Πώς διαγιγνώσκονται οι όγκοι της υπόφυσης;
Όταν υπάρχει η κλινική υποψία, βασικό ρόλο στη διάγνωση παίζει ο ορμονολογικός έλεγχος. Τα αποτελέσματά του, θα αποτελέσουν τη βάση για περεταίρω έλεγχο, ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται με τη βοήθεια της μαγνητικής ή της αξονικής τομογραφίας. Πολλές φορές, ιδιαίτερα όταν οι όγκοι είναι μικρότεροι από 1 εκατοστό, δεν διακρίνονται καθαρά στον απεικονιστικό έλεγχο, γεγονός που δυσκολεύει τη διάγνωση και απαιτεί ιδιαίτερους χειρισμούς από έμπειρους και εξειδικευμένους γιατρούς.
Διαγνώστηκε αδένωμα της υπόφυσης. Και τώρα;
Η επιλογή της αντιμετώπισης εξαρτάται από το μέγεθος του αδενώματος. Επιθυμητό είναι να αφαιρεθεί ολόκληρος ο όγκος με χειρουργική επέμβαση. Σε αυτές τις περιπτώσεις επιστρέφουν οι ορμόνες της υπόφυσης σε φυσιολογικά επίπεδα και εξαφανίζονται τα συμπτώματα. Ωστόσο δεν είναι πάντοτε εφικτή η χειρουργική αφαίρεση ολόκληρου του όγκου. Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπάρχει η δυνατότητα φαρμακευτικής αγωγής. Συχνά επιλέγεται η φαρμακευτική αγωγή ως πρώτη θεραπευτική μέθοδος (π.χ. σε προλακτίνωμα, σε περίπτωση που ο/η ασθενής δεν επιθυμεί τη χειρουργική επέμβαση κλπ.). Τέλος, η ακτινοθεραπεία και πιο εξειδικευμένα η ακτινοχειρουργική (CyberΚnife) μόνη ή συνδυαστικά με άλλες θεραπευτικές μεθόδους συμβάλλει σημαντικά στην αφαίρεση του όγκου με στόχο την εξαφάνιση των συμπτωμάτων και την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
