Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2

Ο διαβήτης τύπου 2 χαρακτηρίζεται από ελλιπή δράση της ινσουλίνης στα κύτταρα του σώματος (αντίσταση στην ινσουλίνη) καθώς από μειωμένη παραγωγή ινσουλίνης από τα κύτταρα του παγκρέατος (β-κύτταρα ή κύτταρα Langerhans του παγκρέατος). Τα παραπάνω δύο φαινόμενα οδηγούν σε χρονίως αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα (υπεργλυκαιμία). Η χρόνια υπεργλυκαιμία μπορεί να οδηγήσει μέσω της βλάβης των μικρών (μικροαγγειοπάθεια) ή/και των μεγάλων αγγείων (μακροαγγειοπάθεια) σε σοβαρές οργανικές βλάβες, όπως η στεφανιαία νόσος, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, η νεφροπάθεια κλπ. Ο διαβήτης τύπου 2 παλαιότερα εμφανιζόταν σε μεγάλες ηλικίες. Ο δυτικός τρόπος ζωής (μειωμένη σωματική άσκηση, ανθυγιεινή διατροφή κλπ.) οδήγησε και στην εμφάνισή του σε μικρότερες ηλικίες, ακόμη και στα παιδιά.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2;

Ορισμένοι από τους παράγοντες κινδύνου μπορούν να επηρεαστούν από τον τρόπο ζωής μας, όχι όμως όλοι.

Παχυσαρκία: Η πλειοψηφία των ασθενών στους οποίους διαγιγνώσκεται ο διαβήτης τύπου 2 είναι υπέρβαροι είτε παχύσαρκοι. Παρόλο που η παχυσαρκία δεν είναι η μοναδική αιτία για την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2, φαίνεται πως αυτή πυροδοτεί την εμφάνισή του, μέσω της δράσης των λιποκυττάρων, ιδίως αυτών του περικοιλιακού λίπους.

Ελλειπής σωματική άσκηση: Η ελλειπής άσκηση δρα αρνητικά στην ενεργειακή ισορροπία:Η άσκηση καταναλώνει την ενέργεια που λαμβάνουμε από τη διατροφή. Δίχως την άσκηση, η ίδια διατροφή οδηγεί σε περίσσεια θερμίδων. Αυτή η περίσσεια μεταφράζεται σε αυξημένες τιμές γλυκόζης και δημιουργία λιπώδους ιστού.

Μεταβολικό σύνδρομο: Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένας συνδυασμός παθολογικών καταστάσεων, όπως η παχυσαρκία, η δυσλιποπρωτειναιμία, η αρτηριακή υπέρταση και οι αυξημένες τιμές γλυκόζης. Αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα κινδύνου. Οχι μόνο ο διαβήτης τύπου 2, αλλά και άλλες σοβαρές ασθένειες, όπως η στεφανιαία νόσος και τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια απειλούν την υγεία των ασθενών με μεταβολικό σύνδρομο.

Γενετική προδιάθεση: Η γενετική προδιάθεση παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2. Εχουν ταυτοποιηθεί περισσότερα από 100 γονίδια που ενοχοποιούνται για την εμφάνισή του. Ο κίνδυνος π.χ. να εμφανισεί διαβήτης τύπου 2, όταν και οι 2 γονείς είναι διαβητικοί, φτάνει το 80%.

Ηλικία: Η δράση της ινσουλίνης μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου. Για να επιτευχθεί η ίδια μείωση της γλυκόζης παράγεται μεγαλύτερη ποσότητα ινσουλίνης, γεγονός που επιταχύνει τη φθορά των κυττάρων του παγκρέατος.

Το κάπνισμα, η υπερκατανάλωση ζάχαρης καθώς και ορμονικές διαταρραχές (π.χ. το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) αποτελούν επίσης παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του διαβήτη τύπου 2.

Ποια είναι τα συμπτώματα και πώς γίνεται η διάγνωση;

Ο διαβήτης τύπου 2 δεν προκαλεί αρχικά για χρόνια κανένα σύμπτωμα, γι’ αυτό και συχνά διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Αυξημένη κόπωση, πολυουρία καθώς και τάση για λοιμώξεις (π.χ. ουρολοίμωξη) είναι μερικά απο τα συμπτώματα. Σε προχωρημένο στάδιο είναι πιθανόν να εμφανιστούν συμπτώματα από τις οργανικές επιπλοκές που προκαλεί ο διαβήτης τύπου 2. Κάποιες απο αυτές είναι διαταραχές όρασης (λόγω διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας), δύσκολα ιάσιμες πληγές στα κάτω άκρα, γνωστές ως «διαβητικό πόδι» (λόγω βλάβης των αγγείων και των νεύρων) κλπ.

Για τη διάγνωση είναι απαραίτητα ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό (σχετικά με συμπτώματα, γενετική προδιάθεση, διατροφικές συνήθειες, άσκηση, κάπνισμα, συμπαραμαρτούντα νοσήματα κλπ.) καθώς και μια ακριβής κλινική εξέταση (αφυδάτωση, επιπλοκές). Επιπλέον απαραίτητες είναι κάποιες εργαστηριακές εξετάσεις, όπως η μέτρηση της πρωινής τιμής της γλυκόζης, της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης, της ινσουλίνης, η εξέταση ούρων καθώς και η δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου). Η επιλογή καθώς και η αξιολόγηση των παραπάνω πρέπει να γίνεται από τον θεράποντα εξειδικευμένο ιατρό και το αποτέλεσμά τους θα καθορίσει την κατάλληλη θεραπευτική οδό.

Πώς αντιμετωπίζεται ο διαβήτης τύπου 2;

Η αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 έχει σαν στόχο συνεχή διατήρηση των επιπέδων γλυκόζης σε φυσιολογικότερα επίπεδα. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να αποφευχθούν οι τυχόν επιπλοκές του διαβήτη τύπου 2.

Η βάση της θεραπείας είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής, ο οποία συνεπάγεται βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, απώλεια βάρους, συστηματική σωματική άσκηση καθώς και διακοπή του καπνίσματος. Η κατανόηση της ασθένειας και η αλλαγή του τρόπου ζωης είναι σε πολλές περιπτώσεις αρκετές για να επανέλθουν οι τιμές της γλυκόζης σε φυσιολογικά επίπεδα. Όταν τα παραπάνω μέτρα δεν αρκούν, τότε σειρά έχει η φαρμακευτική αγωγή.

Στις μέρες μας διαθέτουμε μια μεγάλη «παλέτα» φαρμάκων, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεμονωμένα (μονοθεραπεία) είτε σε συνδυασμό, ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς. Σε περίπτωση που ο διαβήτης τύπου 2 δε ρυθμιστεί παρ’όλη τη φαρμακευτική αγωγή, ακολουθεί η θεραπεία με ινσουλίνη, επίσης ως μονοθεραπεία είτε συνδυαστικά με κάποιο/α φάρμακο/α. Η μοντέρνα θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 απαιτεί μια καθαρά εξατομικευμένη στρατηγηκή, προσαρμοσμένη στον κάθε ασθενή, ανάλογα με τα προσωπικά του χαρακτηριστικά (ηλικία, σωματικό βάρος, τρόπος ζωής, συμπαραμαρτούντα νοσήματα, κάπνισμα κλπ.).

Είναι ο διαβήτης τύπου 2 ιάσιμος;

Στην απάντηση αυτού του ερωτήματος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η συμπεριφορά του ασθενούς και σε ποιόν βαθμό είναι έτοιμος να αλλάξει τον τρόπο ζωής του. Σε κάθε περίπτωση βοηθούν τα παραπάνω στο να βελτιωθούν οι τιμές της γλυκόζης στο αίμα και συνεπώς να αποφευχθούν οργανικές επιπλοκές, όπως η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, η διαβητική νεφροπάθεια, η διαβητική νευροπάθεια, η στεφανιαία νόσος, τα αγγεακά εγκεφαλικά επεισόδια και η περιφερική αγγειακή νόσος. Σε γενικές γραμμές ισχύουν τα εξής: όσο φυσιολογικότερα τα επίπεδα γλυκόζης, τόσο λιγότερες οι επιπλοκές και όσο λιγότερες οι επιπλοκές, τόσο καλύτερη πρόγνωση έχει ο διαβήτης τύπου 2.

επιστροφή στην κορυφή